Türkiye'de son dönemde kurlarda yaşanan dalgalanmalar piyasada fiyat artışlarına neden oldu. Bu durumdan faydalanmak isteyen bazı fırsatçılar, fiyatların daha da artacağı öngörüsü ile stokçuluğa başladı. Temel gıda ürünlerinden otomobile kadar birçok sektörde açgözlü işletmeciler mal stoklayınca piyasada bazı ürünler bulunamaz oldu. STOKÇULUK YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRDİ Hükümet bu fırsatçılığa karşı harekete geçti. Geçtiğimiz haftalarda konuya ilişkin yapılan hazırlıklar TBMM'ye sunuldu. Komisyon ve Genel Kurul'dan geçen düzenleme yasalaştı. Uzun süredir üzerinde çalışılan Stokçulukla Mücadele Yasası, Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiş oldu. Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un "ceza hükümleri" başlıklı maddesinde de değişiklik yapıldı. ÜST SINIR 2 MİLYON LİRA OLDU Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunanlara uygulanan idari para cezasının alt ve üst sınırı yeniden belirlendi. Caydırıcılığın artırılması amacıyla 50 bin lira olan alt sınır 100 bin liraya, 500 bin lira olan üst sınır ise 2 milyon liraya çıkarıldı. LİMAN İŞLETMELERİNDE SÖZLEŞMELER UZATILDI Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri, başvuru gerçekleştirilmesi, sözleşmeden kaynaklanan tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve davalardan vazgeçilmesi halinde 49 yıla kadar uzatılacak. Ek sözleşmelerde süre uzatımı, ek sözleşme bedeli ve ödeme koşullarıyla ilgili konular dışında özelleştirme sözleşmesini değiştirecek herhangi bir hükme yer verilemeyecek. Ek sözleşmeyle uzatılan süre, yatırım sürelerine eklenemeyecek. Ek sözleşme bedelinin tespitinde, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri kapsamında Sermaye Piyasası Kanunu'na göre değerleme yapmaya yetkili en az iki kuruluş danışman olarak görevlendirilecek. Özelleştirme sözleşmesi bedeli, işletici/alıcı tarafından yapılan yatırım tutarları, kapasite artışı ve özelleştirme sonrasında işletici şirket hisselerinin satışı söz konusu olmuş ise bu bedeller ve diğer tüm veriler dikkate alınarak, uluslararası değerleme standartlarına göre hazırlanmış değerleme raporlarıyla belirlenen ek sözleşme bedeli, uzatım süresi ve diğer konular, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun onayına sunulacak. Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun onayı halinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca alıcı/işleticilere ek sözleşme imzalanmak üzere üç ayı geçmemek üzere süre verilecek. Talep halinde bir defaya mahsus olmak üzere ilk verilen süreyi geçmemek üzere ek süre verilebilecek. LPG DEPOLAMANIN KAPSAMI GENİŞLETİLECEK Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da yer alan "depolama" tanımının kapsamı genişletildi. Tanımdaki "LPG dağıtıcıları" ibaresi, "piyasa faaliyetinde bulunanlar" şeklinde değiştirildi. Böylece, diğer lisans sahipleri de kapsama dahil edildi. Rafinerilerin, rafineri sahası dışında LPG depolama ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla "depolama" tanımına rafinericiler de eklendi. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na aykırı fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunanlara, LPG Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında lisans verilmeyecek. Lisans sahibinin tüzel kişi olması durumunda söz konusu tüzel kişilikte suçun işlendiği tarih itibarıyla yüzde 10'dan fazla paya sahip ortaklar ile görevden ayrılmış olan veya halen görevde bulunan yönetim kurulu başkan ve üyelerine, temsil ve ilzama yetkili olanlara lisans verilmeyecek, bu kişiler lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan pay sahibi olamayacak. YENİLENEBİLİR ENERJİDE YERLİ ÜRETİM DESTEĞİ Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında, 30 Haziran 2021'den sonra işletmeye girecek kapasite artışları, işletmeye giriş tarihinden itibaren yerli katkı fiyatından yararlanacak. Kapatılan ETİBANK ve Türkiye Elektrik Kurumu ile Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ve özelleştirilen elektrik dağıtım şirketleri adına tapuda tescil edilen ve bu tescil sırasında geçmişte harç, döner sermaye gibi hizmet bedelleri ödenmiş olan mülkiyet ve mülkiyetten gayri ayni hakların (tesislerin), faaliyet alanlarına göre TEİAŞ veya Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ'ye devri, mükerrer harç, döner sermaye gibi hizmet bedeli ödenmeden sağlanacak. Tescil işlemlerine ilişkin devir ve tashih işlemleri her türlü harç ve döner sermaye hizmet bedelinden muaf olacak. ODA VE BORSA ALACAKLARINDA İCRA TAKİPLERİ DURACAK Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu hükümlerine göre, üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve borsa tescil ücreti ile oda ve borsaların, birliğe olan aidat borçları asılları ile Sigortacılık Kanunu uyarınca TOBB'a ödenmesi gereken sigorta eksperleri ve sigorta acenteleri levha aidat borç asıllarına ilişkin alacaklar bakımından 31 Aralık 2023'e kadar derdest olan icra ve iflas takipleri duracak, taraf ve takip işlemleri yapılmayacak, ihtiyati haciz kararları icra ve infaz edilmeyecek, yeni icra ve iflas takipleri olmayacak, zaman aşımı süreleri ve takip hukukuna ilişkin süreler duracak. Bu süreler durma süresinin sona erdiği günden itibaren işlemeye başlayacak. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine 15 gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere 30 gün uzamış sayılacak.