Yargıtay garsonların fazla mesai ücretini sınırlayacak emsal bir karar aldı. Yargıtay 9. Dairesi, garsonların müşterilerden bahşiş aldıklarını gerekçe göstererek, fazla çalışma ücretinin yüzde 150 kriterine göre değil, yüzde 50'ye göre hesaplanması gerektiğine hükmetti. Karar, yüzbinlerce garsonun iş sözleşmesini etkileyebilir. Çünkü, karara göre, garsonların fazla çalışma ücretlerinin hesaplanmasında yüzde 150 değil yüzde 50 zam kriteri uygulanacak. EMSAL NİTELİĞİNDE KARAR Bir işletmede garson olarak çalışan bir kişi, işten atılınca kıdem tazminatı ve fazla çalışma ücreti alacağı için iş mahkemesine dava açtı. Mahkeme davacının alacaklarının kısmen kabulüne karar verdi. Alacaklar arasında ise, fazla çalışma ücreti de yer aldı. İşletme sahibi de kararı temyiz için Yargıtay'a gitti. Yargıtay 9. Dairesi de garsonların 'bahşiş' aldıklarını gerekçe göstererek, fazla çalışma ücretinin yüzde 150 kriterine göre değil yüzde 50 kriterine göre hesaplanması gerektiğine hükmetti. İş mahkemesinin kararının da bozulmasını istedi. Yargıtay'ın emsal niteliğindeki kararıyla birlikte binlerce garson yeni kriterlere göre tazminat talebinde bulunacak. "HEM CİRO ORTAĞI HEM DE BAHŞİŞ ALIYORLAR" Yiyecek sektöründeki çalışanların toplu hareket ederek mahkemelere gidip, çok sayıda işletme sahibini zor durumda bıraktığını, bazılarını da batırma noktasına getirdiğini belirten bir restoran sahibi Metin Akdemir, "Yargıtay'ın bu kararı mekân sahiplerini oldukça rahatlattı. Bizim çalışanlarımız hem sigortalı hem de cironun ortağı. Garsonlar cirodan belli pay alıyor. Aynı zamanda bahşişleri de var. Yüzde 150 mesai farkı talebi birçok arkadaşımızı iflas noktasına getirdi. Piyasa koşullarına göre bir garson ortalama ayda 3 bin 500 TL maaş alıyor. Bazı işletmelerde garsonlar net maaş ve bahşişe çalışır. Bazılarında ise cirodan pay ve bahşiş alırlar" dedi. "YAZIN 6, KIŞIN 5 BİN TL KAZANAN VAR" Lüks restaurantlarda çalışan işletme müdüründen, garson, komisine hepsinin cirodan pay aldıklarına dikkat çeken Uskumru Balık Restaurant'ın sahibi Seyfettin Taştan, "Bu arkadaşlarımızın büyük bölümü ilkokul, ortaokul mezunu. Ellerine yazın ortalama 6 bin, kışın ise 5 bin TL geçiyor. Yargıtay'ın vermiş olduğu karar işletmeleri rahatlatı. Bazı çalışanların bu konuyu suistimal ettiğine tanık olduk. Mahkemelerin bu yöndeki kararları işletmeleri sıkıntıya sokuyordu. Bu karar işletmecilere nefes aldırır" dedi. BAHŞİŞ AYRI, YÜZDELİK AYRI Sosyal güvenlik yazarı Faruk Erdem de "Otel, lokanta, eğlence yerleri gibi işyerlerinde müşterilerin hesap pusulalarında belirli bir yüzde olarak eklenen paraların işverence toplanarak işçilerin katkılarına göre belli bir oranda dağıtımı şeklinde uygulanan ücret sistemine, 'yüzde usulü ücret' denilir. Burada bahşiş ile yüzde usul ile çalışmayı birbirinden ayırmak lazım. Bahşiş, işveren tarafından değil, doğrudan müşteri tarafından hizmetten memnun kalınması sebebiyle işçiye verilen paradır. Yüzde usulü çalışmada hesap pusulalarına 'yüzde' eklenerek veya ayrı şekillerde alınan paralarla kendi isteği ile müşteri tarafından işverene bırakılan yahut da onun kontrolü altında bir araya toplanan paralardır" dedi.